Yenilenebilir Enerji Destekleme Mekanizması Rehberi
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması (YEKDEM), Türkiye’de güneş, rüzgar, hidroelektrik gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimini teşvik eden bir sistemdir. Peki, YEKDEM birim maliyeti nedir, YEKDEM bedeli nasıl hesaplanır ve YEKDEM fiyatları neyi ifade eder? Bu yazıda, Aldatmaz Global olarak size bu kavramları sade ve anlaşılır bir şekilde açıklayacağız.
YEKDEM Birim Maliyeti Nedir?
YEKDEM birim maliyeti, tedarik edilen birim enerji miktarı (megavat-saat, MWh) başına hesaplanan YEKDEM maliyetini ifade eder. Yani, yenilenebilir enerji santrallerine verilen teşviklerin, elektrik tedarikçilerine ve dolaylı olarak tüketicilere yansıyan birim fiyatıdır. Bu maliyet, Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. (EPİAŞ) tarafından aylık olarak hesaplanır ve EPİAŞ Şeffaflık Platformu üzerinden yayımlanır.
2025 itibarıyla, YEKDEM birim maliyeti piyasa dinamiklerine, üretim miktarına ve döviz kurlarına bağlı olarak değişiyor. Örneğin, 2024 yılı için EPDK’nın öngörüsü aylık ortalama 272,53 TL/MWh idi, ancak 2025 için bu rakamın 223,14 TL/MWh ile 580,92 TL/MWh arasında değişeceği tahmin ediliyor.
YEKDEM Bedeli Nedir?
YEKDEM bedeli, elektrik faturalarınıza yansıyan ve yenilenebilir enerji santrallerinin desteklenmesi için ödediğiniz tutardır. Bu bedel, YEKDEM kapsamındaki santrallere devlet tarafından garanti edilen alım fiyatları ile piyasa fiyatları arasındaki farktan doğar. Tedarikçiler, bu maliyeti EPİAŞ’tan alır ve tüketicilere fatura eder.
Örneğin, bir ayda YEKDEM birim maliyeti yüksek çıkarsa (örneğin, rüzgar veya hidroelektrik üretimi artarsa), bu bedel faturalarınıza ek bir maliyet olarak yansır. Tersine, piyasa takas fiyatı (PTF) yükseldiğinde YEKDEM bedeli azalabilir, çünkü santrallerin geliri spot piyasadan artar.
YEKDEM Fiyatları Nasıldır?
YEKDEM fiyatları, yenilenebilir enerji santrallerine ödenen teşvik fiyatlarını ifade eder. 1 Temmuz 2021’den itibaren Türk Lirası’na çevrilen bu fiyatlar, enerji kaynağı türüne göre farklılık gösterir. Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı’na göre:
- Güneş enerjisi: 4,95-6,05 ABD senti/kWh (yerli katkı ile).
- Rüzgar enerjisi: Benzer aralıkta teşvik alır.
- Hidroelektrik: 40-54 kuruş/kWh civarında sabitlenir.
Bu fiyatlar, 10 yıl boyunca geçerli olup, döviz kuru ve enflasyona göre çeyrek bazda güncellenir. 2025’te işletmeye giren tesisler için bu teşvikler 31 Aralık 2030’a kadar uygulanacak.
YEKDEM’in Size Etkisi Nedir?
- Tüketiciler İçin: Elektrik faturalarınızda YEKDEM bedeli olarak görünür. Yüksek üretim veya döviz kuru artışı faturayı artırabilir.
- Üreticiler İçin: YEKDEM, sabit gelir garantisi sunarak yatırımları teşvik eder. Aldatmazglobal olarak, GES veya RES projelerinizde YEKDEM başvurularınızı yönetiyoruz.
- Tedarikçiler İçin: EPİAŞ’tan gelen maliyeti faturalara yansıtırlar.
EPDK, her yıl sonunda bir sonraki yılın tahmini YEKDEM birim maliyetlerini açıklar. Bu tahminler, işletmelerinizin enerji maliyetlerini planlamada size yol gösterir.
